زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

حسین بن علی کرابیسی




ابوعلی حسین بن علی کرابیسی مهلّبی بغدادی (م ۲۴۵ یا ۲۴۸ هـ)، فردی فقیه، متکلم، محدث، رجال‌شناس و از برجسته‌ترین شاگردان محمد بن ادریس شافعی بوده و از نویسندگان اهل حدیث و از نگارنده‌گان ردیه در مسأله امامت به‌شمار می‌رود.


۱ - معرفی اجمالی


ابوعلی حسین بن علی بن یزید کرابیسی مهلّبی بغدادی، اهل بغداد بود.
[۱] ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۱۸۹.    
کرابیسی که به جهت فروش کرباس به این نام شهرت یافت، از برجسته‌ترین شاگردان محمد بن ادریس شافعی، رئیس مذهب شافعی بود و فقه را از وی آموخت.
[۲] ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۱۳۲ - ۱۳۳.    
[۳] زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۲، ص۲۴۴.    
[۴] ابن‌اثیر، علی بن محمد، اللباب، ج۳، ص۸۸.    
علاوه بر شافعی از کسانی چون اسحاق بن یوسف ازرق، معن بن عیسی و یعقوب بن ابراهیم نیز استفاده برده و علومی را از آنها فرا گرفته است.
[۵] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳.    
[۶] عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۳۰۳.    
[۷] ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۲۲۲.    

او شاگردان بسیاری را تربیت کرده که از آن میان کسانی چون محمد بن علی معروف به فستقه و عبید بن محمد بن خلف بزار را می‌توان نام برد.
[۸] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳.    


۲ - مذهب


کرابیسی متهم به جهمیه، فرقه‌ای از جبریه بوده و احمد بن حنبل رای او را در مورد قرآن مطابق آرای جهمیه دانسته است.
[۹] ابن‌عدی، عبدالله بن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۳، ص۲۴۱.    
سبکی می‌نویسد که کرابیسی نخست فقه را بر مبنای اهل رای آموخت و سپس نزد شافعی رفته و از وی فقه را فرا گرفت.
[۱۰] تاج‌الدین سبکی، عبدالوهاب بن علی، طبقات الشافعیة الکبری، ج۲، ص۱۱۷.    


۳ - فعالیت‌ها علمی


ابوعلی فردی فقیه، متکلم، محدث و رجال‌شناس بود
[۱۱] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۲۶۸.    
[۱۲] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۳۸.    
[۱۳] ابواسحاق شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۰۲.    
و از هوش و ذکاوت و فصاحت خاصی برخوردار بود.
[۱۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۸، ص۲۴۲.    
[۱۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۸۰.    

حسین بن علی کرابیسی از نویسندگان اهل حدیث است که بر امامیه در مسئله امامت ردیه نگاشت.
[۱۶] شمس‌الدین، ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۱۸، ص۸۴-۸۵.    
البته در دوره‌های بعدی متکلمان امامی چون ابوعبدالله مصری کتاب الامامة فی الرد علی الکرابیسی
[۱۷] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص ۶۶.    
و شیخ مفید کتاب الرد علی کرابیسی فی الامامه
[۱۸] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص ۴۰۱.    
را نگاشته‌اند.

۴ - تاریخ وفات


کرابیسی به سال ۲۴۵ یا ۲۴۸ هـ
[۱۹] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۳۵۴ - ۳۵۵.    
درگذشت.
[۲۰] بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۰۴.    
[۲۱] ابن‌تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۲، ص۳۲۹.    
[۲۲] صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۸۴.    


۵ - آثار


کرابیسی آثار بسیاری در فقه و حدیث و اصول بر جای گذاشت که از آن جمله است: کتاب الامامة و کتاب المدلّسین فی الحدیث.
[۲۳] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۲۵.    
[۲۴] بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۲، ص۲۷۲.    


۶ - پانویس

 
۱. ↑ ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۱۸۹.    
۲. ↑ ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۱۳۲ - ۱۳۳.    
۳. ↑ زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۲، ص۲۴۴.    
۴. ↑ ابن‌اثیر، علی بن محمد، اللباب، ج۳، ص۸۸.    
۵. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳.    
۶. ↑ عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۳۰۳.    
۷. ↑ ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۲۲۲.    
۸. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳.    
۹. ↑ ابن‌عدی، عبدالله بن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۳، ص۲۴۱.    
۱۰. ↑ تاج‌الدین سبکی، عبدالوهاب بن علی، طبقات الشافعیة الکبری، ج۲، ص۱۱۷.    
۱۱. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۲۶۸.    
۱۲. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۳۸.    
۱۳. ↑ ابواسحاق شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۰۲.    
۱۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۸، ص۲۴۲.    
۱۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۸۰.    
۱۶. ↑ شمس‌الدین، ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۱۸، ص۸۴-۸۵.    
۱۷. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص ۶۶.    
۱۸. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص ۴۰۱.    
۱۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۳۵۴ - ۳۵۵.    
۲۰. ↑ بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۰۴.    
۲۱. ↑ ابن‌تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۲، ص۳۲۹.    
۲۲. ↑ صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۸۴.    
۲۳. ↑ ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۲۵.    
۲۴. ↑ بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۲، ص۲۷۲.    


۷ - منبع


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۸۱، برگرفته از مقاله «ابوعلی حسین بن علی کرابیسی».
• گروه پژوهشی ویکی‌فقه.


رده‌های این صفحه : اصحاب امام شافعی | درگذشتگان سال 245 (قمری) | درگذشتگان سال 248 (قمری) | ردیه‌نویسان | فقهای اهل‌سنت قرن 3 (قمری) | متکلمان اهل سنت قرن 3 (قمری) | محدثان اهل‌سنت قرن 3 (قمری) | نویسندگان سده سوم(قمری)




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.